Chuyến thăm Triều Tiên vào tuần này của Ngoại trưởng Mike Pompeo đã không thể diễn ra dù cả hai bên đã chuẩn bị kỹ từ lâu cho chuyến thăm của người đứng đầu cơ quan hoạch định chính sách đối ngoại của Mỹ tới Bình Nhưỡng. Chuyến công du được chờ đợi này đã bị hủy vào phút chót bằng quyết định được thông báo trên mạng xã hội Twitter vào ngày 24-8 vừa qua của Tổng thống Donald Trump khi ông yêu cầu Ngoại trưởng Mike Pompeo “không tới Triều Tiên vào thời điểm hiện tại”.
Đáng chú ý là quyết định của Tổng thống Donald Trump được công bố chỉ một ngày sau khi Ngoại trưởng Pompeo vừa thông báo vào ngày 23-8 rằng ông sẽ trở lại Triều Tiên vào tuần tới để bước vào giai đoạn tiếp theo nhằm đảm bảo “sự phi hạt nhân hóa Triều tiên lần cuối, có thể kiểm chứng đầy đủ”. Ông Pompeo đã 3 lần tới thăm Triều Tiên, trong đó lần đầu tiên với cương vị Giám đốc Cục tình báo Trung ương Mỹ (CIA) hồi tháng 4-2018 và 2 lần trên cương vị Ngoại trưởng Mỹ vào tháng 5 và tháng 7 vừa qua.
Giải thích về quyết định bất ngờ khi yêu cầu Ngoại trưởng Pompeo hủy chuyến thăm Triều Tiên vào phút chót, Tổng thống Donald Trump cho biết, tới thời điểm hiện tại, ông vẫn chưa cảm thấy có đủ tiến triển liên quan đến việc phi hạt nhân bán đảo Triều Tiên. Bên cạnh đó, ông chủ Nhà Trắng cũng bày tỏ hoài nghi về sự sẵn sàng của Trung Quốc trong việc hỗ trợ quá trình phi hạt nhân hóa Triều Tiên.
Việc hủy chuyến thăm Triều Tiên đã được lên kế hoạch của Ngoại trưởng Pompeo không phải là quyết định bất ngờ duy nhất của Tổng thống Donald Trump. Vào thời điểm trước cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên với nhà lãnh đạo tối cao của Triều Tiên Kim Jong-un dự kiến diễn ra đầu tháng 6 vừa qua ở Singapore, Tổng thống Donald Trump cũng đã khiến tất cả ngỡ ngàng với tuyên bố hủy cuộc gặp được cả thế giới trông đợi này.
Tuyên bố của ông Donald Trump được “giải mã” là nhằm gây áp lực buộc Triều Tiên phải có nhượng bộ và cam kết cụ thể về vấn đề phi hạt nhân hóa trong cuộc gặp thượng đỉnh Triều Tiên-Mỹ. Tổng thống Donald Trump ngay sau đó đã đồng ý tới Singapore để tiến hành cuộc gặp với nhà lãnh đạo Kim Jong-un khi những cam kết từ Bình Nhưỡng đáp ứng yêu cầu.
Cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên đã tạo bước đột phá mang tính bước ngoặt để hướng tới hòa giải, kết thúc tình trạng chiến tranh và phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, điều khiến không chỉ những bên liên quan trực tiếp mà thế giới cùng e ngại là việc thực thi những cam kết trong cuộc gặp thượng đỉnh Donald Trump – Kim Jong-un trên thực tế.
Triều Tiên sau cuộc gặp thượng đỉnh với Mỹ đã có những động thái được cho nhằm thực hiện cam kết như dừng các cuộc bắn thử tên lửa, thả tù nhân Mỹ và nhất là bắt tay tháo dỡ một số công trình tại bãi thử hạt nhân chính của nước này. Thế nhưng, tất cả những việc làm này, theo đánh giá của chính quyền Tổng thống Donald Trump, là chưa đủ, chưa chứng tỏ chắc chắn Bình Nhưỡng đang tiến hành phi hạt nhân hóa một cách “không thể đảo ngược và có kiểm chứng”.
Trong bối cảnh đó, việc hủy chuyến thăm Triều Tiên đã được lên kế hoạch của ông Pompeo được xem là lặp lại cú “ra đòn” hồi cuối tháng 5 vừa qua của Tổng thống Donald Trump nhằm gây áp lực với Bình Nhưỡng. Việc cải thiện quan hệ Mỹ – Triều Tiên cũng như phi hạt nhân hóa Triều Tiên vốn đã vô cùng khó khăn, càng trở nên khó khăn hơn khi sự nghi kỵ, ngờ vực còn đang lấn át lòng tin giữa Washington và Bình Nhưỡng.
HOÀNG HÀ
