Nên chưa cho phép người nước ngoài mua căn hộ condotel

Trong thời gian gần đây, có một số ý kiến đề xuất nới giới hạn “trần” quy định tỷ lệ nhà ở mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu trong dự án nhà ở thương mại, bao gồm căn hộ chung cư, biệt thự, nhà phố (sau đây gọi chung là “căn nhà”) và cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, nhà phố du lịch (gọi chung là căn hộ condotel). Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là “Nên hay không nên nới giới hạn “trần” sở hữu nhà trong dự án nhà ở thương mại cho tổ chức, cá nhân nước ngoài và việc mua căn hộ condotel?”.

Bình luận về vấn đền này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, quy định tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không quá 30% tổng số căn hộ của một tòa nhà chung cư; hoặc không quá 30% tổng số căn hộ của tất cả các tòa nhà chung cư trên địa bàn cấp phường, là hợp lý và phù hợp với thực tiễn.

Tuy nhiên, một bất cập là quy định, nếu là nhà ở riêng lẻ bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề thì trên một khu vực có số dân tương đương một đơn vị hành chính cấp phường chỉ được mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế và sở hữu không quá 250 căn nhà.

Bởi lẽ, UBND phường khó có điều kiện để kiểm soát và thực thi trách nhiệm này, còn các chủ đầu tư dự án nhà ở cũng khó thực hiện theo quy định này.

Mặt khác, Chủ tịch HoREA cũng chỉ ra những quy định trên địa bàn một đơn vị hành chính cấp phường, đối với từng trường hợp như: Trường hợp chỉ có một dự án có số lượng nhà ở riêng lẻ dưới 2.500 căn thì tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không quá 10% tổng số lượng nhà ở trong dự án đó.

Trường hợp chỉ có một dự án có số lượng nhà ở riêng lẻ tương đương 2.500 căn thì tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không quá 250 căn. Hay trường hợp có từ hai dự án trở lên mà tổng số nhà ở riêng lẻ trong các dự án này ít hơn hoặc bằng 2.500 căn thì tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không quá 10% số lượng nhà ở của mỗi dự án.

“Quy định giới hạn “trần” này là thấp và không phù hợp, đối với một số phường tập trung đông người nước ngoài sinh sống. Đơn cử, Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng có quy mô hơn 400 ha (khu A) chủ yếu thuộc địa bàn phường Tân Phong và phường Tân Phú, quận 7, đã và đang triển khai 114 dự án thành phần với 21.845 căn nhà (chủ yếu là căn hộ). Trên địa bàn hai phường này, còn có các doanh nghiệp khác đang triển khai nhiều dự án nhà ở thương mại khác, nên quy định giới hạn “trần” không phù hợp với thực tế là hiện nay, quận 7 có khoảng 20.000 người nước ngoài thường trú, chủ yếu là tại khu đô thị Phú Mỹ Hưng”, ông Châu dẫn chứng.

Ngoài ra, một trường hợp bất cập nữa cũng được ông Lê Hoàng Châu đề cập, là quy định trong một khu vực có số dân tương đương một đơn vị hành chính cấp phường mà có nhiều nhà chung cư hoặc đối với nhà ở riêng lẻ trên một tuyến phố thì Chính phủ quy định, cụ thể số lượng căn hộ, số lượng nhà ở riêng lẻ mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế và sở hữu.

“Hiện nay, đang có xu thế chuyển dịch dòng vốn đầu tư nước ngoài vào nước ta, dẫn đến khả năng kéo theo nhiều chuyên gia, nhà quản lý nước ngoài tập trung sinh sống ở một số địa phương. Do vậy, nên giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định tỷ lệ người nước ngoài được sở hữu nhà tại đơn vị hành chính cấp phường, để phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương, trừ trường hợp số lượng người nước ngoài sở hữu nhà tại một đơn vị hành chính cấp phường chiếm tỷ lệ cao (có thề từ 20% trở lên), thì UBND cấp tỉnh phải báo cáo để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định”, Chủ tịch HoREA nhận định và đề xuất.

Đáng chú ý, nói về việc giới hạn “trần” tỷ lệ nhà ở mà người nước ngoài được sở hữu trong dự án, ông Châu đề nghị vẫn giữ giới hạn “trần” số lượng nhà ở, mà người nước ngoài sở hữu không quá 30% số lượng căn hộ trong một tòa nhà chung cư, không nên nới giới hạn “trần” này.

Đồng thời, giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định tỷ lệ người nước ngoài được sở hữu nhà tại đơn vị hành chính cấp phường, để phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương, trừ trường hợp số lượng người nước ngoài sở hữu nhà tại một đơn vị hành chính cấp phường chiếm tỷ lệ khá lớn (có thề từ 20% trở lên), thì UBND cấp tỉnh phải báo cáo để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Trong khi đó, về việc đề xuất cho người nước ngoài mua căn hộ condotel, ông Châu thông tin, ngày 25/7 vừa qua, Hiệp hội đã có văn bản kiến nghị Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, chỉ đạo xây dựng hoàn thiện khung pháp lý điều chỉnh loại hình dự án căn hộ du lịch – condotel.

“Hiệp hội đề nghị chưa cho phép người nước ngoài mua và sở hữu căn hộ condotel. Trường hợp người nước ngoài có nhu cầu đầu tư vào các dự án khu du lịch nghỉ dưỡng, căn hộ condotel, thì phải thực hiện theo phương thức đầu tư tài chính theo quy định của Luật Đầu tư”, ông Châu nói.

Ngoài ra, thông tin về việc cấp “Giấy chứng nhận” (sổ hồng) cho tổ chức, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà ở, theo ông Lê Hoàng Châu, vào tháng 3 và tháng 5/2017, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an đã có văn bản hướng dẫn các địa phương về các khu vực bảo vệ quốc phòng, an ninh, để làm căn cứ xem xét cấp sổ hồng công nhận quyền sở hữu nhà ở cho tổ chức, cá nhân nước ngoài đã mua nhà hợp pháp.

Nhưng đến nay, nhiều địa phương, trong đó có TP.HCM chưa kịp thời thực hiện công tác cấp sổ hồng cho người nước ngoài theo quy định, dẫn đến phát sinh khiếu kiện, tranh chấp giữa khách hàng mua nhà với chủ đầu tư dự án nhà ở.

Do đó, ông Châu đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở TN&MT phối hợp với Sở Xây dựng khẩn trương thực hiện cấp sổ hồng cho tổ chức, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà ở, theo quy định của pháp luật.

Theo quy định tại Điều 26 và Điều 161 Luật Nhà ở, tổ chức, cá nhân nước ngoài sau khi mua nhà, thì được cấp Giấy chứng nhận, thời hạn tối đa 50 năm (có thể được gia hạn).

Khoản 2 Điều 75 Nghị định 99/2015/NĐ-CP, quy định: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm xác định cụ thể các khu vực cần bảo đảm an ninh, quốc phòng tại từng địa phương và có văn bản thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để làm căn cứ chỉ đạo Sở Xây dựng xác định cụ thể danh mục dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên địa bàn không cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được quyền sở hữu nhà ở.