Đà Nẵng là địa phương đầu tiên trên cả nước đang triển khai hai mô hình phát triển mới là khu thương mại tự do và trung tâm tài chính. Đây là bước đột phá để thu hút nguồn lực tài chính trung và dài hạn, tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế – xã hội của Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng trong giai đoạn mới. Điều này càng trở nên ý nghĩa trong bối cảnh thành phố sắp tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I Đảng bộ thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Xây dựng khu thương mại tự do thông minh
Ngày 13/6/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1142/QĐ-TTg về thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Đây là “quả ngọt” cho Đà Nẵng sau 1 năm Quốc hội cho phép thí điểm thành lập khu thương mại tự do tại Đà Nẵng theo Nghị quyết số 136/2024/QH15 ngày 26/6/2024 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.
Ông Nguyễn Tiến Quang, Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chi nhánh miền Trung – Tây Nguyên nhận định, việc Chính phủ ban hành Quyết định 1142/QĐ-TTg thể hiện quyết tâm rất cao của Trung ương và thành phố trong việc định hình mảnh ghép quan trọng cho Đà Nẵng nói riêng, khu vực miền Trung và Việt Nam nói chung trong thu hút đầu, tư phát triển kinh tế.
Cùng với việc sáp nhập các tỉnh, thành tại khu vực thì việc hình thành Khu thương mại tự do Đà Nẵng được kỳ vọng là cú hích mới, động lực mới có tính lịch sử cho sự phát triển của Đà Nẵng và khu vực miền Trung. Việc định hình các khu chức năng, chọn các lĩnh vực ưu tiên có tính đến lợi thế của Đà nẵng, cộng hưởng lợi thế trong liên kết vùng hứa hẹn đưa Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ là một trong những mô hình thành công.
Theo Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng (đơn vị quản lý hành chính của Khu thương mại tự do Đà Nẵng), đây sẽ là khu thương mại tự do duy nhất kết nối với hệ thống cảng biển (Liên Chiểu), Khu Công nghệ cao và Trung tâm tài chính quốc tế. Định hướng phát triển là khu thương mại tự do thông minh, không chỉ ứng dụng công nghệ mà là một hệ sinh thái tích hợp, nơi dữ liệu, kết nối và tự động hóa thúc đẩy hiệu quả và đổi mới trên mọi khía cạnh.
Ngày 22/8/2025, UBND thành phố ban hành Quyết định số 1092/QĐ-UBND về phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (nội dung tại các vị trí thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng).
Phát triển trung tâm tài chính theo hướng chuyên biệt
Ngay sau khi Chính phủ ban hành Quyết định số 1142/QĐ-TTg, Đà Nẵng tiếp tục đón nhận tin vui khi Quốc hội thông qua Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27/6/2025 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, phê duyệt việc thành lập và vận hành các trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng.
Đặc biệt, trung tâm tại Đà Nẵng không đi theo lối mòn của các mô hình tài chính truyền thống, mà được định hướng phát triển theo hướng chuyên biệt và có tính đột phá – tập trung vào tài chính xanh, tài chính thương mại cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, đổi mới sáng tạo, và các dịch vụ tài chính xuyên biên giới.
“Việc Quốc hội thông qua nghị quyết thành lập Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam, trong đó Đà Nẵng được chọn là một trong hai địa điểm trọng điểm là bước ngoặt lịch sử, khẳng định vị thế mới của thành phố trong bản đồ tài chính khu vực.” PGS.TS Lê Văn Huy, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế (Đại học Đà Nẵng)
Nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 222/2025/QH15 và Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 26/4/2025 của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng về xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng, UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 01/KH-UBND ngày 1/7/2025 về triển khai thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TU.
Kế hoạch số 01/KH-UBND xác định các nhiệm vụ chính cần thực hiện để tạo nền tảng vững chắc cho việc hình thành và vận hành hiệu quả Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng: thể chế, nguồn lực, cơ sở hạ tầng, nhân lực và hợp tác quốc tế.
Phấn đấu đến năm 2030, xây dựng và vận hành có hiệu quả Trung tâm tài chính thành phố Đà Nẵng thu hút các đối tác chiến lược, định chế tài chính, dịch vụ hỗ trợ, dịch vụ pháp lý và đơn vị tư vấn luật, kế toán, kiểm toán… quốc tế và trong nước đầu tư và hoạt động. Tầm nhìn trung tâm tài chính sẽ trở thành trung tâm đổi mới, xanh và đầu tư bền vững cho khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
“Nếu được triển khai bài bản, Trung tâm tài chính tại Đà Nẵng không chỉ tạo ra cú hích cho nền kinh tế số, mà còn định hình lại vị thế của Đà Nẵng trên bản đồ tài chính châu Á.” Ông Vũ Tiến Dũng, Giám đốc Quỹ Đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Fundgo Đà Nẵng
Để tham mưu chiến lược, kế hoạch phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng đạt hiệu quả cao nhất, UBND thành phố ban hành Quyết định số 1133/QĐ-UBND ngày 22/8/2025 về thành lập Hội đồng tư vấn xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng.
Hội đồng tư vấn bao gồm 17 thành viên là đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương như Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng nhiều lãnh đạo doanh nghiệp lớn như Tập đoàn FPT, Tập đoàn CMC… Qua đó, tạo nên một hội đồng quy tụ các chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế của lĩnh vực tài chính và công nghệ.
Chủ tịch Hội đồng tư vấn là ông Trần Đình Thiên, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn là ông Richard Dean McClellan, nguyên Giám đốc quốc gia Viện Tony Blair tại Việt Nam.
Với những động thái trên cho thấy, Đà Nẵng khẳng định quyết tâm sớm hình thành Trung tâm tài chính quốc tế để đón đầu xu thế phát triển của nền kinh tế số và hội nhập quốc tế. Mục tiêu không chỉ xây dựng một trung tâm giao dịch, mà còn là hệ sinh thái tài chính, công nghệ tiên tiến, tích hợp các dịch vụ như fintech, blockchain, thanh toán số và tài chính xanh.
Hai mô hình bổ trợ lẫn nhau
Quyết định số 1142/QĐ-TTg nêu rõ: phát triển Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng, hình thành hệ sinh thái kinh tế hiện đại, thông minh, có tính cạnh tranh cao, tạo sức lan tỏa lớn, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam tại khu vực và quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Đà Nẵng đang sở hữu những nền tảng hạ tầng đặc biệt ưu đãi, bao gồm 2 sân bay quốc tế, 3 cảng biển lớn, ga đường sắt trọng điểm, Khu Công nghệ cao Đà Nẵng và khu thương mại tự do đang trong giai đoạn quy hoạch. Đây đều là các yếu tố có liên hệ mật thiết với thương mại, tài chính và đổi mới sáng tạo.
Tại buổi làm việc của lãnh đạo Quốc hội với Đà Nẵng về Trung tâm tài chính và Khu thương mại tự do Đà Nẵng chiều 31/5/2025, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, Đà Nẵng đang “nắm giữ” cơ hội rất lớn khi được triển khai hai mô hình phát triển. Đây là cơ hội để huy động vốn để hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Tại lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng vào sáng 22/6/2025, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình khẳng định, Trung ương dành cho Đà Nẵng sự quan tâm đặc biệt, với những nghị quyết và cơ chế đặc thù, vượt trội.
Sau khi hợp nhất với tỉnh Quảng Nam, thành phố Đà Nẵng mới sở hữu nhiều dư địa, tiềm lực khác về cơ sở hạ tầng, nguồn lực rộng mở cùng những cơ chế, chính sách đặc thù được cộng hưởng với dư địa mới sẽ giúp quy mô nền kinh tế Đà Nẵng lớn hơn, kết nối được với các trung tâm kinh tế thế giới.
PGS.TS Lê Văn Huy cho rằng, Trung tâm tài chính sẽ là đầu mối tích hợp nguồn vốn, công nghệ và nhân lực, hỗ trợ mạnh mẽ cho hệ sinh thái khởi nghiệp, trong khi đó, Khu Công nghệ cao, Khu thương mại tự do Đà Nẵng và chuỗi logistics kết nối khu vực sẽ bổ trợ giao thương.
Các cơ chế lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam, như khung thử nghiệm pháp lý sandbox cho tài sản số, tiền số, thanh toán xuyên biên giới; chính sách thuế, ngoại hối ưu đãi hay không gian thử nghiệm pháp lý, chính là điều kiện nền tảng để Đà Nẵng hút vốn, hút chất xám và hình thành một cửa ngõ tài chính thực sự của miền Trung.
“Đà Nẵng đang “nắm giữ” cơ hội rất lớn khi được triển khai hai mô hình phát triển. Đây là cơ hội để huy động vốn để hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế của đất nước.” Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải
Tương tự, ông Phạm Bắc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố cho rằng, không nhiều đô thị có được cơ hội cùng lúc phát triển cảng biển quốc tế, khu thương mại tự do và trung tâm tài chính. Đây là “bệ phóng” quan trọng và nếu được triển khai đồng bộ, Đà Nẵng sẽ thực sự bứt phá.
Khu thương mại tự do Đà Nẵng có các khu chức năng là sản xuất, logistics, thương mại – dịch vụ, công nghiệp công nghệ số, đổi mới sáng tạo và các loại hình khu chức năng khác theo quy định của pháp luật. Khi được gắn với Trung tâm tài chính quốc tế, Khu thương mại tự do sẽ đưa Đà Nẵng trở thành trung tâm dịch vụ chất lượng cao, tạo động lực lan tỏa.
“Về mặt quy hoạch tổng thể, Đà Nẵng đang định hướng trở thành trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo và dịch vụ chất lượng cao. Song song, khu thương mại tự do chính là mảnh ghép còn thiếu để thành phố tạo lập vai trò “hub” giao thương (trung tâm tập trung hàng hóa tại địa điểm chiến lược) của khu vực miền Trung – Tây Nguyên”, ông Bình nói.
Hiện thực hóa tầm nhìn trở thành trung tâm kinh tế trọng điểm của khu vực
Đà Nẵng đang bước vào giai đoạn mới, với nhiều thời cơ, vận hội và dư địa để phát triển; là địa phương được Trung ương đặt kỳ vọng rất lớn với định hướng trở thành một cực tăng trưởng của Việt Nam, có năng lực cạnh tranh cao của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, có vai trò tiên phong, dẫn dắt các địa phương trong quá trình phát triển hiện đại.
Tầm nhìn đến năm 2045, Đà Nẵng sẽ trở thành đô thị sinh thái và thông minh, là trung tâm thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, trung tâm công nghiệp, logistics, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và thành phố du lịch, đáng sống, đẳng cấp khu vực châu Á.
Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng Ban quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp cho biết, Đà Nẵng được Trung ương trao quyền tự chủ cao trong quản lý nhà nước, phân cấp và thí điểm chính sách theo các Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/1/2019 về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết số 136/2024/QH15 và nhiều chính sách khác, tạo điều kiện pháp lý thuận lợi để thiết lập một mô hình khu thương mại tự do đột phá vượt khung pháp lý hiện hành.
Kế hoạch triển khai khu thương mại tự do chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2025 – 2027) sẽ tiếp tục đề xuất bổ sung nhân sự phục vụ công tác quản lý khu thương mại tự do và các khu công nghiệp mới tiếp nhận, gắn với đào tạo cán bộ quản lý.
Giai đoạn 2 (2028 – 2030), Ban quản lý sẽ tập trung vào việc hoàn thiện ứng dụng công nghệ chuỗi khối blockchain và trí tuệ nhân tạo trong quản lý hải quan, mở rộng dịch vụ logistics đa phương thức, phát triển các trung tâm dữ liệu để hỗ trợ doanh nghiệp quản lý chuỗi cung ứng, hoàn thiện hệ sinh thái kinh tế số và mở rộng phạm vị, ranh giới và đầu tư hạ tầng phát triển khu thương mại tự do.
Ngày 1/9/2025, Nghị quyết số 222/2025/QH15 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam chính thức có hiệu lực. Nghị quyết quy định một loạt chính sách đặc thù, từ ưu đãi thuế, chính sách ngoại hối, đến hỗ trợ lao động và cơ sở hạ tầng. Những chính sách này không chỉ thu hút các tổ chức tài chính toàn cầu mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước phát triển.
Để “đón đầu” làn sóng tài chính, tài chính công nghệ, đổi mới sáng tạo, Đà Nẵng đang chuẩn bị cả hạ tầng cứng và mềm, phối hợp chặt chẽ với Trung ương và Thành phố Hồ Chí Minh để phấn đấu sớm đưa trung tâm tài chính đi vào hoạt động vào cuối năm 2025 theo chỉ đạo của Trung ương.
Bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Sở Tài chính cho biết, thành phố đang tập trung đầu tư, xây dựng tòa nhà 20 tầng tại Khu Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 với diện tích sàn xây dựng hơn 27.000 m2.
Về nhân sự, thành phố tiếp tục tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn về lĩnh vực tài chính và trung tâm tài chính quốc tế. Bên cạnh đó, thành phố đang kết nối để mời các trí thức người Việt tại quốc tế về làm việc, đảm nhiệm các vị trí quản lý, điều hành tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng.
Về chính sách, thành phố chủ động phối hợp với các bộ, ban, ngành liên quan hoàn thiện và tham mưu Chính phủ xem xét ban hành các nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 222/2025/QH15; phối hợp Bộ Tài chính hoàn thiện dự thảo nghị định thành lập Trung tâm tài chính quốc tế và các quy định khác.
Có thể thấy, Đà Nẵng đang vào cuộc quyết liệt, với quyết tâm cao nhất để xây dựng các mô hình phát triển mới. Với vị thế và các cơ hội mới, Đà Nẵng đang hiện thực hóa tầm nhìn trở thành trung tâm kinh tế trọng điểm của khu vực.
Nguồn dẫn: MAI QUẾ – MINH TẠO – D.M/ Báo Đà Nẵng Online
Link bài gốc: https://baodanang.vn/dot-pha-tu-khu-thuong-mai-tu-do-va-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-tai-da-nang-3302780.html
