Mỗi ngày trên thế giới có khoảng 1.900 người bệnh tử vong vì tình trạng kháng kháng sinh, tương đương 700.000 người thiệt mạng mỗi năm do tình trạng sử dụng quá nhiều kháng sinh gây lờn thuốc. Tuy nhiên, số liệu của AMR (hồ sơ y tế lưu động) cho thấy con số này có thể lên đến 10 triệu người mỗi năm vào năm 2050, cao hơn cả số người tử vong do ung thư hàng năm.
Kháng kháng sinh làm suy giảm GDP?
Năm 2016, cựu Thủ tướng Anh David Cameron đã công bố một báo cáo về tác động của tình trạng lờn thuốc kháng sinh với nền kinh tế toàn cầu. Theo đó, GDP hằng năm của thế giới sẽ giảm 2-3,5% từ nay đến năm 2050 nếu các quốc gia không có biện pháp đối phó, tương đương với 60-100 nghìn tỷ USD GDP bị mất.
Một báo cáo mới đây của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cũng nhận định kinh tế thế giới sẽ bị ảnh hưởng đáng kể nếu tình trạnglờn thuốc kháng sinh không được giải quyết triệt để.
 |
| GDP tại nhiều khu vực suy giảm vì siêu vi khuẩn nhờn kháng sinh |
Kể từ năm 1928, cuộc sống của con người đã thay đổi toàn diện khi kháng sinh được phát minh và nhất là khi chúng được thương mại hóa rộng rãi vào thập niên 1940. Dẫu vậy, việc sử dụng tràn lan kháng sinh trong y tế, chăn nuôi, nông nghiệp đang khiến tình hình trở nên xấu đi khi các vi khuẩn, virus bệnh bắt đầu nhờn thuốc.
Tình hình trở nên nghiêm trọng đến mức nhờn thuốc kháng sinh trở thành chủ đề chính trong cuộc họp hội đồng thường niên của Liên Hiệp Quốc vào năm 2016 và cũng là vấn đề chủ chốt của cuộc họp các bộ trưởng y tế G20 vào tháng 5.2017 vừa qua.
Bất chấp lời kêu gọi và cảnh báo của chính phủ, những tập đoàn dược phẩm vẫn phớt lờ về mảng kháng sinh do lợi nhuận quá thấp. Hiện nay, những loại thuốc cho tiểu đường, ung thư… mới là hướng đi chính của những công ty này do chúng đem lại nhiều lợi nhuận.
 |
| Số tiền đầu tư nghiên cứu y học và cho kháng sinh (tỷ USD) |
Việc phát triển kháng sinh giờ đem lại ít lợi nhuận hơn so với các loại thuốc đặc trị những bệnh mãn tình cần sử dụng nhiều và phổ biến như ung thư hay tiểu đường. Nghiên cứu năm 2016 của Trường Kinh tế London cho thấy tỷ suất NPV (giá trị hiện tại ròng) của mảng kháng sinh tiêm chỉ vào khoảng 100 triệu USD, thấp hơn nhiều so với 1 tỷ USD của dòng dược phẩm chữa rối loạn cơ xương hay viêm khớp mãn tính.
Hậu quả là nhiều loại kháng sinh cũ không được nghiên cứu phát triển khiến virus nhờn thuốc, trong khi người bệnh sử dụng tràn lan các loại thuốc kháng sinh không theo chỉ định của bác sĩ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.
 |
| Số người tử vong do siêu vi khuẩn nhờn thuốc vào năm 2050 (triệu người) |
Sử dụng kháng sinh đang tăng nhanh ở các nước đang phát triển
Ngay cả giữa các nước có mức thu nhập tương tự nhau, việc sử dụng kháng sinh rất khác nhau: liều trên 1.000 người ở Thổ Nhĩ Kỳ cao hơn bảy lần so với ở Mexico vào năm 2015.
 |
| Lượng tiêu thụ kháng sinh của các quốc gia trên thế giới |
Ở các nước đang phát triển, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng GDP tăng 1% / người liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng sinh tăng 3.1DD / 1.000 người. Điều đó có thể là do quá trình đô thị hóa thường đi đôi với tăng trưởng GDP: thiếu nước sạch và vệ sinh gây ra các bệnh như sốt thương hàn, chất lượng không khí kém và sử dụng nhiên liệu bẩn để nấu ăn gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Cả hai bệnh này đều được điều trị bằng thuốc kháng sinh, với liều lượng lớn hơn và tăng hiệu quả để chống lại sự gia tăng kháng kháng sinh.
Thật may mắn, việc sử dụng kháng sinh ở Trung Quốc và Ấn Độ, hai nước đông dân nhất thế giới, vẫn còn thấp hơn mức trung bình toàn cầu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu dự đoán rằng việc sử dụng kháng sinh trên toàn cầu có thể lên đến 125 tỷ Euro một liều và một phần là do việc sử dụng kháng sinh toàn cầu đã tăng lên 65% ở Ấn Độ và 70% ở Trung Quốc từ năm 2000.
Theo lời người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới của Liên Hiệp Quốc khi ông đưa ra Tuần lễ Kháng sinh Kháng sinh Thế giới vào tháng 11.2017. “Đó là một cuộc khủng hoảng toàn cầu mà chúng ta không thể bỏ qua”.
