Để xây dựng khu đô thị Thủ Thiêm, UBND TPHCM đã ban hành Quyết định 6566 Phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000. Tuy nhiên, Căn cứ để ban hành Quyết định 6566 lại dựa vào một quyết định đã bị chính UBNDTPHCM “khai tử” trước đó!
Bản đồ… bị mất
Vụ “bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm bị mất” khiến dư luận xôn xao mấy ngày qua. Hiện lãnh đạo các Bộ ngành cho đến địa phương đều chưa thống nhất là bản đồ này “mất” hay là “không có”.
Liên quan tấm bản đồ này, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình đã biết từ cuối tháng 11.2017 khi ông làm việc với TPHCM. Tại cuộc họp, địa phương này báo cáo: các sở ngành liên quan đều không tìm thấy. Và đến cuộc họp báo tình hình kinh tế xã hội ngày 2.5 một lần nữa TPHCM khẳng định “không tìm thấy” dù bản đồ này liên quan trực tiếp đến ít nhất 15.000 hộ dân. Trả lời câu hỏi “Bản đồ đi kèm Quyết định 367 về quy hoạch xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm (KĐTMTT) năm 1996 của Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt hiện nay đang ở đâu?”. Người chuyên quản lý việc vẽ bản đồ – Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc TP HCM Nguyễn Thanh Nhã cho biết… đến giờ vẫn tìm chưa ra. “TP đã chỉ đạo các sở – ngành rà soát lại từng nguồn, đơn vị tư vấn trước đây và cũng có văn bản hỏi các bộ – ngành trung ương nhưng đến giờ vẫn chưa tìm thấy” – ông Nhã nói. Theo ông Nhã, từ năm 1996 đến nay đã hơn 20 năm, nhiều đơn vị đã chuyển địa điểm nên không lưu trữ bản đồ này. Ông Nhã cho biết tài liệu hồ sơ thì có lưu nhưng bản đồ đi kèm lại không có, đồng thời khẳng định TP đã báo cáo Chính phủ và Bộ Tư pháp để xin ý kiến.
Nói rõ hơn, Chánh Văn phòng UBND TP HCM Võ Văn Hoan cho hay bản đồ KĐTMTT chưa tìm thấy trong bộ hồ sơ lưu chứ không phải là không có, các bộ – ngành cũng đang cố gắng tìm. “Trong thủ tục trình Chính phủ phải có đầy đủ giấy tờ theo quy định thì mới được phê duyệt. Rất tiếc, hơn 20 năm rồi, không hiểu lúc ấy công tác lưu trữ làm như thế nào, đến hôm nay vẫn chưa tìm thấy bản đồ quy hoạch đó. Quyết định 367 kèm theo bản đồ là cơ sở pháp lý để Thủ tướng phê duyệt dự án nên không thể không có bản đồ được” – ông Hoan nhấn mạnh. Theo ông Hoan, TP đã chỉ đạo phải tìm bằng được và “nghe nói” đã tìm thấy bản photocopy chứ không phải bản gốc, bản màu.
Bản đồ đi kèm Quyết định 367 được xem là “chìa khóa” giải quyết chuyện khiếu nại, khiếu kiện của người dân ở Thủ Thiêm kéo dài nhiều năm qua. Để đầu tư xây dựng “siêu dự án” này, TP HCM đã mất nhiều năm giải tỏa gần như toàn bộ bán đảo Thủ Thiêm, khoảng 15.000 hộ dân đã di dời. TP HCM cũng đã huy động gần 30.000 tỉ đồng để chi trả bồi thường, tái định cư. Cũng từ đó, chuyện khiếu nại của người dân ở khu vực này phát sinh. Vấn đề khiếu nại kéo dài, mấu chốt nằm ở việc xác định ranh quy hoạch. Theo “bản đồ gốc”, phần thu hồi tập trung đất nông nghiệp, ít dân cư và các cơ sở tôn giáo, trường học. Nhưng sau đó, hàng loạt hộ dân cũng bị thu hồi vì không hiểu sao nằm ngoài quy hoạch cũng bị thu hồi. Những công dân ở đây chua xót khi có nhiều ngôi trường đạt chuẩn quốc gia vừa xây xong đã bị đập phá nhường đất cho dự án… Nhà cửa nằm ngoài quy hoạch cũng bị cưỡng chế di dời.
Quy hoạch dựa vào Quyết định đã bị “khai tử”
Có một thực tế, là Quyết định 367/TTg ngày 4.6.1996 của Thủ tướng Võ Văn Kiệt chỉ tồn tại trong hơn 9 năm, vì đến ngày 27.12.2005, UBNDTPHCM đã ban hành Quyết định 6565/QĐ-UBND do Phó Chủ tịch UBNDTPHCM Nguyễn Văn Đua ký “Phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm tỷ lệ 1/5.000”. Điều 2 của Quyết định 6565 nêu rõ: “Quyết định này thay thế Quyết định 367/TTg ngày 4.6.1996 của Thủ tướng Chính phủ”.
Việc cấp dưới (TPHCM) ban hành quyết định thay thế cấp trên (Chính phủ) hiện cũng gây xôn xao, vì Quyết định 6565 không căn cứ vào một quyết định nào của Thủ tướng về việc địa phương được phép “thay thế” quyết định của Thủ tướng.
Ngay sau khi ban hành Quyết định 6565 tỷ lệ 1/5.000 “khai tử” Quyết định 367, ngay cùng ngày 27.12.2005, ông Nguyễn Văn Đua ban hành ngay Quyết định 6566 “Phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu đô thị mới Thủ Thiêm tỷ lệ 1/2.000”. Thế nhưng, quyết định này lại căn cứ vào Quyết định 367 đã bị hết hiệu lực vừa mới tức thì!
Chưa hết, không biết do lỗi đánh máy hay lý do gì khác, ngay trong Quyết định 6566, ngoài căn cứ vào Quyết định 367 còn căn cứ vào Quyết định 6565 (ban hành ngày 27.12.2005 – nhưng lại ghi là 27.02.2005, tức là tháng 12 bị lùi về tháng 2, xem như 2 quyết định ban hành cách nhau 10 tháng (thực chất Quyết định 6565 và 6566 ban hành cùng ngày).
Theo một tiến sĩ luật, quyết định 6565 có thể hiểu là điều chỉnh quy hoạch cục bộ (theo như trích yếu của QĐ trên) nên thẩm quyền thuộc về Chủ tịch UBND cấp thành phố là đúng. Tuy nhiên, Quyết định này thay thế Quyết định của Thủ tướng Chính phủ là sai. Vì nếu có, chỉ được phép điều chỉnh một phần trong Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, Quyết định 6565 thay thế Quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ là sai, vì trong các cơ quan hành chính, văn bản cấp dưới không bao giờ được thay thế văn bản cấp trên.
Hoãn thanh tra
Mấy năm qua, xung quanh Trụ sở Tiếp Công dân của Thanh tra Chính phủ tại Hà Đông (Hà Nội) bỗng dưng xuất hiện “làng Thủ Thiêm” khi cả trăm người dân Thủ Thiêm kéo ra đây sống vạ vật kế bên để khiếu nại kéo dài. Người dân chỉ đồng tình với Quyết định của Thủ tướng Võ Văn Kiệt và không chấp nhận các quyết định của thành phố.
Năm 2015, Thanh tra Chính phủ ra quyết định thanh tra Dự án đô thị mới Thủ Thiêm. Nhưng, đoàn thanh tra sau vài ngày làm việc, phát hiện hàng loạt sai phạm thì Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh bất ngờ có văn bản “Mật” cho hoãn thanh tra toàn bộ dự án.
Vào giữa năm 2016, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong đã đối thoại với đại diện các hộ dân khiếu nại trong dự án. Tại cuộc đối thoại, các hộ dân cho rằng họ không nằm trong quy hoạch KĐTMTT và đề nghị chính quyền cung cấp bản đồ đi kèm Quyết định 367 để xác định ranh. Tuy nhiên, chính quyền không thể cung cấp được bản đồ này. Qua năm 2017, ông Ngô Văn Khánh có văn bản thông tin sẽ thanh tra dự án này trên sở kế thừa các kết quả cũ.
Tuy nhiên, đến nay đã gần giữa năm 2018, dự án này vẫn chưa bị thanh tra và dân vẫn khiếu nại quyết liệt.
Theo: Tạp chí Lảng mới